گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ ماجرای ساخت  دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای از آنجا آغاز شد که صادق ساعی پژوهشگر و نخبه دانشگاه با پیشنهاد یکی از دوستانش مبنی بر ساخت دستگاهی برای تشخیص کیفیت برگ سبز چای مواجه شد تا به این ترتیب محصول کشاورزان کیفیت‌سنجی و کنترل شود.

ناظر کنترل کیفیت ممکن است در تشخیص کیفیت برگ سبز چای دچار اشتباه شود؛ اما با ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای احتمال اشتباه به حداقل می‌رسد و کشاورز نیز مطمئن می‌شود، محصولی که تولید کرده با همان کیفیت به بازار عرضه می‌شود و می‌تواند محصول خود را به قیمت واقعی بفروشد.

خبرنگار خبرگزاری آنا در شماره دوم بررسی جزئیات ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای با کامراد خوشحال مدیر پروژه ساخت این دستگاه گفتگو کرده است که در ادامه می‌‌خوانیم.

آنا: چطور شد به فکر ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای افتادید؟

خوشحال: این پروژه برای نخستین‌بار از طریق یکی از دانشجویان رشته کامپیوتر مقطع کارشناسی‌ارشد که کارمند سازمان چای و دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان بود، مطرح شد؛ معمولاً نخستین پرسش ما از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی این است که کجا مشغول کار هستند تا متناسب با نوع و محل کار موضوعات‌ آنان را پیش ببریم و پژوهشگر دنبال حل مسئله‌‌ای باشد که در اطرافش می‌بیند.

ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای؛ چرا و چگونه؟

در این راستا دو نفر از دانشجویان ما در سازمان چای عنوان کردند که دغدغه‌ اصلی و کنونی، تشخیص کیفیت برگ سبز چای است که از سوی ناظر انسانی انجام می‌شود و ممکن است تبعات بسیاری داشته باشد. به‌عنوان مثال ممکن است ناظر برای تشخیص برگ‌های سبز چای نظرات مختلفی بدهد یا نظر سایر اشخاص را در تصمیم خود دخیل دهد.

به‌عبارتی، درآمد کشاورز و چای‌کار وابسته به تصمیم ناظر انسانی است که اگر خدای نخواسته نادرست یا سلیقه‌ای باشد در زندگی آن چایکار تأثیر منفی می‌گذارد؛ البته نگرانی‌های دیگری نیز وجود دارد که حتی می‌تواند موجب فساد شود.

ناظر کنترل کیفیت ممکن است در تشخیص کیفیت برگ سبز چای دچار اشتباه شود؛ اما با ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای احتمال اشتباه به حداقل می‌رسد و کشاورز نیز مطمئن شده محصولی که تولید کرده با همان کیفیت به بازار عرضه می‌شود و می‌تواند محصول خود را به قیمت واقعی بفروشد.

این دو پژوهشگر عنوان کردند، باید مکانیزمی ایجاد کنیم تا هم به سود کشاورز باشد و هم به سود سازمان چای و در نهایت تصمیم گرفته شد که تحقیقات اولیه‌ای صورت بگیرد تا ببینیم می‌شود دستگاهی ساخت که امکان تشخیص کیفیت برگ سبز چای را داشته باشد یا خیر؟

بعد از چند ماه واکاوی و مطالعات اولیه به این نتیجه رسیدیم که می‌شود چنین دستگاهی ساخت و سپس با تدوین پایان‌نامه «آنالیز کیفیت برگ سبز چای به‌صورت هوشمند» صادق ساعی از پایان‌نامه با موفقیت دفاع و سازمان چای نیز از تبدیل این پایان‌نامه به محصول استقبال کرد.

آنا: دستگاهی که ساختید چگونه کیفیت برگ سبز چای را تشخیص می‌دهد؟

خوشحال: طرح ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای را با تیمی از دانشجویان فعال در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان از سال گذشته آغاز کردیم؛ برای تکمیل این پروژه باید از یک سری برگ سبز چای در فصول مختلف  نمونه‌برداری می‌کردیم.

برای تشخیص هوشمند برگ سبز چای  نیاز به نمونه‌برگ داشتیم که در نهایت از این نمونه‌برگ‌ها تصویر گرفتیم؛ بعد از این مرحله این دستگاه هوشمند تشخیص داد که برگ سبز چای از چه نوع درجه‌ای است. درجه یک، درجه دو یا غیرقابل خرید.

بنگلادش و هندوستان؛ مقصد احتمالی صادرات دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای

مرحله نخست آزمایش انجام شد و در یک‌ ماه و نیم ماه گذشته تست اولیه گرفتیم و خدمت کارشناسان، رؤسای دانشگاه و رؤسای سازمان چای کشور ارائه کردیم که مورد تأیید قرار گرفت. با توجه به اینکه فصل برگ سبز چای تمام شده، از بهار سال آینده چیدن برگ سبز چای آغاز می‌شود و می‌توانیم نمونه اولیه واقعی به‌صورت پایلوت در یک کارخانه نصب و راه‌اندازی کنیم که مقرر شده تیمی که این کار را انجام می‌دهد به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان شروع به ساخت این محصول به صورت واقعی در کارخانه تولید چای کند.

دستگاه تشخیص هوشمند برگ سبز چای اطلاعات مربوط به محتوای برگ سبز چای را جذب می‌کند و این اطلاعات می‌تواند تجمیع و مدیریت شود. برای تشخیص کیفیت برگ سبز چای آن را به ۳۰ نفر از کارشناسان دادیم و نظرات متفاوت بود. این نظرات متفاوت در کارخانه‌ها روی درآمد یک کشاورز تأثیر مستقیم دارد.

به‌عنوان مثال ممکن است قیمت یک کیلو برگ سبز چای درجه یک ۳ هزار تومان باشد و قیمت برگ سبز چای درجه دو ۲ هزار تومان. حال تصور کنید ۱۰۰ کیلو محصول کشاورز با نظرات متفاوت کارشناسان مواجه شود یا نظرات سلیقه‌‌ای اعمال شود و همان‌طور که گفتم این روی درآمد کشاورز تأثیر منفی خواهد گذاشت.

دستگاه تشخیص هوشمند برگ سبز چای اطلاعات مربوط به محتوای برگ سبز چای را جذب می‌کند و این اطلاعات می‌تواند تجمیع و مدیریت شود.

کشاورزی داریم که برای فروش محصول خود با قیمت بالاتر حاضر است برگ سبز چای را چند شهر آن‌طرف‌تر و در کارخانه‌ای که فکر می‌کند قیمت مناسب‌تری ارائه می‌دهد، می‌فروشد، در‌حالی‌که اگر یک دستگاه خاص وجود داشته باشد، قیمت و کیفیت را به صورت یکسان نشان می‌دهد.

تبعات تشخیص نادرست کیفیت برگ سبز چای مستقیم به ناظر انسانی برمی‌گردد و با دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای ناظر از اتهامات مبرا می‌شود؛ از سوی دیگر حجم بالای برگ چای‌ سبز امکان تشخیص درست کیفیت را از ناظر می‌گرفت، در‌حالی‌که دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای می‌تواند کل چای را آنالیز کرده و تشخیص کیفی خیلی دقیق‌تری بدهد.

تشریح عوامل مؤثر بر کنترل کیفیت محصول برگ سبز چای

با توجه به اینکه لاهیجان مرکز چای‌خیز کشور است، دانشگاه آزاد اسلامی متولی این کار شده و توانستیم نمونه اولیه را بسازیم و با موفقیت آن را تست کنیم تا بتوانیم این محصول را تجاری‌سازی کرده و به صورت تولید انبوه در اختیار همه کارخانه‌های چای‌سازی منطقه قرار دهیم.

آنا: به صادرات محصول فکر می‌کنید؟

خوشحال: هنوز به صادرات فکر نکرده‌ایم، چون این دستگاه نمونه خارجی ندارد. ابتدا باید ببینیم آیا در خارج از کشور نیز برای تشخیص کیفیت چای سبز چنین شرایطی دارند؟ درصورتی‌که داشته باشند طبیعتاً می‌توانیم به صادرات نیز فکر کنیم.

آنا: هندوستان و بنگلادش نیز در زمینه تولید چای دستی بر آتش دارند، ممکن است در آینده دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای را نیز به این کشورها صادر کنید؟

خوشحال:این‌طور که شنیده‌ام در این کشورها چایکار ابتدا محصول خود را برای تست به کارخانه می‌برد و سپس یک نفر از طرف دولت یا سازمان چای باید برگ سبز چای را درجه‌بندی کند تا به اینصورت قیمت آن مشخص شود. سازوکار این کشورها به گونه دیگری است.

باید رایزنی کنیم و ببینیم نیاز این کشورها چگونه است، درصورتی‌که به درجه‌بندی محصول‌شان نیاز داشته باشند، می‌توانیم این دستگاه را در اختیار آنان نیز قرار دهیم.

آنا: درجه‌بندی کیفیت برگ سبز چای به چه صورت انجام می‌شود؟

خوشحال: عملکرد دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای به این شکل است که چای توسط نوار نقاله به درون دستگاه منتقل شده و توسط دوربینی که در محفظه دستگاه قرار دارد از محصول تصویربرداری می‌شود. بعد این تصویر به یک فرآیند هوشمند انتقال داده می‌شود و آن فرآیند هوشمند تصویر محصول را پردازش کرده و مشخص می‌کند که درجه یک است، درجه دو یا غیرقابل خرید.

حتی درصد کیفیت‌های مختلف یک محصول را هم مشخص می‌کند؛ به‌‌عنوان مثال این محصول شامل ۲۰ درصد درجه یک، ۳۰ درصد درجه دو و ۵۰ درصد درجه سه است. این دستگاه اطلاعات محصول را به‌صورت تفکیک شده و آماری به شما ارائه می‌کند. این شبیه فرآیندی است که در فرودگاه‌ها برای بررسی وسایل و چمدان‌ مسافران انجام می‌شود.

آنا: این دستگاه به نوعی دست دلالان را هم کوتاه می‌کند؟

خوشحال: به مردم ارتباط پیدا نمی‌کند، چراکه برگ سبز چای را کارخانه می‌خرد؛ اما مشکل این است که اگر مثلاً من ناظر سازمان باشم و بخواهم اختلال ایجاد کنم، می‌توانم محصول درجه دو یا غیرقابل خرید چایکاری که با او آشنا هستم را به عنوان محصول درجه یک معرفی یا چای درجه یک را موقع کارشناسی درجه دو اعلام کرده و به این ترتیب حق چایکار را ضایع کنم؛ این مسائل موجب می‌شود که حتی سازمان چای دچار مشکلاتی شود و این‌طور تعبیر می‌شود که شاید سازمان در خیلی از مواقع پول اضافه اخذ می‌کند.

راه‌اندازی مرکز رشد برای ساخت دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای

با دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز این‌گونه مشکلات بسیار کمتر شده و چایکاران نیز اطمینان بیشتری به تشخیص درست محصول خود پیدا می‌کنند. این موضوع موجب می‌شود که خیال ناظر از این بابت راحت شود که در معرض اتهام نیست و چایکار نیز به این نتیجه می‌رسد که این روال برای همه یکسان است و با یک شخص طرف نیست.

آنا: دانشجویان چه مقاطع تحصیلی مشغول به فعالیت در این پروژه هستند؟

خوشحال: حداقل چهار نفر از دانشجویان ما درگیر این پروژه هستند؛ از هنرستانی، دانشجویان مقاطع لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری در حال فعالیت هستند. این پروژه می‌تواند استارتی برای پروژه‌های بعدی باشد و می‌توان از آن بهره‌برداری‌های دیگری نیز کرد.

آنا: شما در صحبت‌های خود به فروش محصول برگ سبز چای از سوی چایکاران اشاره کردید؛ بعد از تشخیص کیفیت برگ سبز چای به چه صورت این محصول فروخته می‌شود؟

خوشحال: به نکته خوبی اشاره کردید، بعد از ثبت اطلاعات تشخیص کیفیت برگ سبز چای، اطلاعات خریداران به صورت آنلاین انجام شده و به سازمان چای کشور فرستاده می‌شود و این سازمان، مقدار برگ سبز و کیفیت آن را مشخص می‌کند تا محصول با اولویت درجه‌بندی در اختیار خریداران قرار بگیرد.

آنا: در زمینه اشتغال‌زایی چه برنامه‌هایی دارید؟

خوشحال: هدف این است، نیروهایی را تربیت کنیم که توانایی کافی برای حل معضلات جامعه را داشته باشند و اشتغالزایی نیز یکی از مهم‌ترین اهداف ماست.

آنا: به نظر می‌توانید با حمایت دولت و مسئولان مربوط، کارخانه‌ای برای تولید انبوه  دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای راه‌اندازی کنید.

خوشحال: ۱۰۰ درصد باید این کار انجام شود؛ چراکه ما ۱۶۰ کارخانه چای‌سازی فعال در کشور داریم و حداقل باید ۱۶۰ نمونه از این دستگاه ساخته شود. مقرر شده برای ساختن این تعداد دستگاه با هماهنگی دانشکده مکانیک، یک مرکز رشد در دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان راه‌اندازی شود که شرکت دانش‌بنیان در آن مرکز آغاز به کار خواهد کرد و برای تولیددستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای نیاز به احداث کارخانه در زیرمجموعه این شرکت دانش‌بنیان داریم.

آنا: ظاهراً برای تولید دستگاه تشخیص کیفیت برگ سبز چای از دو پایان‌نامه استفاده کرده‌اید، درست است؟

خوشحال: بله. در پایان‌نامه صادق ساعی که دانشجوی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان است روی این موضوع کار شده؛ اما دانشجوی دیگر ما یعنی آقای رضوان نیز در تکمیل پروژه همکاری خوبی داشت.

آنا: و سخن آخر....

خوشحال: از شما تشکر می‌کنیم که به اینگونه اخبار توجه می‌کنید. هدف اصلی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان این است که دانشجویان را به سمت مهارت‌محوری سوق دهیم تا به درد جامعه اطراف خودشان بخورند. پیش از اینکه از به سرانجام رسیدن یک پروژه‌ ملی و جهانی خوشحال باشیم از کسب مهارت دانشجویان ابراز مسرت می‌کنیم که منجر به اشتغال آنان در آینده نیز می‌شود.

انتهای پیام/